Siripa_herbal-tropical Wiki
Register
Advertisement

          

              สมุนไพร (Medicinal Plant หรือ Herb) กำเนิดจากธรรมชาติและมีความหมายต่อชีวิตมนุษย์โดยเฉพาะในมิติทางสุขภาพอันหมายถึง ทั้งการส่งเสริมสุขภาพและการรักษาโรค ความหมายของยาสมุนไพร ในพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 ได้ระบุว่า “ยาสมุนไพร หมายความว่า ยาที่ได้จากพฤกษาชาติสัตว์หรือแร่ธาตุซึ่งมิได้ผสมปรุงหรือแปรสภาพ” สมุนไพรสำหรับงานสาธารณสุขมูลฐานส่วนใหญ่เป็นพืชสมุนไพร

            พืชหรือต้นไม้มีองค์ประกอบสำคัญ 5 ส่วน คือ ราก ลำต้น ใบ ดอกและผล ส่วนของพืชเหล่านี้มีรูปร่างลักษณะโครงสร้างและบทบาทต่อพืชที่แตกต่างกัน การนำสมุนไพรมาใช้เป็นยาต้องคำนึงถึงธรรมชาติของสมุนไพรแต่ละชนิด พันธุ์สมุนไพร  สภาวะแวดล้อมในการปลูกฤดูกาลและช่วงเวลาที่เก็บสมุนไพร

นับเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดคุณภาพของสมุนไพร

              สมุนไพร ตามความหมายของพระราชบัญญัติ หมายถึง ยาที่ได้จากพืช จากสัตว์และแร่ธาตุซึ่งยังมิได้ผสมหรือแปรสภาพ เช่น พืชก็ยังคงเป็นส่วนต่างๆของพื้นนั้นๆ เช่น ราก ลำต้น ดอก ใบ ผล เป็นต้น ฉะนั้นการนำเอาส่วนต่างๆของพืชนั้นมาประกอบอาหารก็จะทำให้เราได้รับประทานถึง 2 อย่าง คือ คุณค่าทางอาหาร และคุณค่าทางยาควบคู่กันไป พ.ศ. 2527-2528 ได้กำหนดสมุนไพร 57 ชนิดรักษาอาการโรค 24 อาการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2537 ได้ตัดอาการโรคบางอาการออก เช่น บิด ฯลฯ และเพิ่มบางอาการโรคเข้าไป เช่น ปวดฟัน ลมพิษ และโรคเริม งูสวัด ได้มีการปรับปรุงแก้ไขและใช้สมุนไพรรวมกันเป็น 61 ชนิด รักษาอาการโรค 21 อาการ ได้แก่ โรคกระเพาะอาหาร โรคท้องเสีย ท้องเดิน โรคพยาธิ ลำไส้ ลดอาการคลื่นไส้ อาเจียน รักษาอาการท้องผูก รักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่น จุกเสียด รักษาอาการเบื่ออาหาร รักษาอาการปวดฟัน รักษาอาการไอ ระคายคอจากเสมหะ รักษาอาการขัดเบา รักษาอาการกลากเกลื้อน รักษาชันนะตุ รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก รักษา ฝี แผลพุพอง รักษาโรคเริม งูสวัด รักษาลมพิษ รักษาอาการแพ้ อักเสบจากแมลงสัตว์กัดต่อย รักษาอาการไข้ รักษาเหา รักษาอาการเคล็ดขัดยอก และรักษาอาการนอนไม่หลับ

            สมุนไพร คือ พืช สัตว์หรือแร่ธาตุ ที่ใช้เป็นอาหาร เครื่อง

ดื่ม ยา หรือเครื่องสำอางสำหรับป้องกัน รักษาโรคบำรุงสุขภาพหรือเสริมสวย

1. สมุนไพรที่ใช้เป็นอาหาร เรียกว่า อาหารสมุนไพร      2. สมุนไพรที่ใช้เป็นเครื่องดื่ม เรียกว่า เครื่องดื่มสมุนไพร

3. สมุนไพรที่ใช้เป็นยา เรียกว่า ยาสมุนไพร

4. สมุนไพรที่ใช้เป็นเครื่องสำอาง เรียกว่า เครื่องสำอางสมุนไพร

           สมุนไพรแบ่งตามหลักวิชาออกเป็น 2 สาขา คือ

 1. สมุนไพรแผนโบราณ คือ พืช สัตว์หรือแร่ธาตุ ที่เภสัชกรหรือแพทย์แผนโบราณและประชาชนนำมาใช้เป็นอาหาร เครื่องดื่ม ยา หรือเครื่องสำอาง สำหรับป้องกัน รักษาโรค บำรุงสุขภาพหรือเสริมสวย ตามหลักวิชาของแพทย์และเภสัชกรรมไทยแผนโบราณแผนโบราณหรือจากความรู้และประสบการณ์ที่บรรพบุรุษใน

อดีตเคยใช้สืบต่อกันมา

   2. สมุนไพรแผนปัจจุบัน คือ พืช สัตว์หรือแร่ธาตุที่แพทย์และเภสัชกรแผนปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ หรือนักโภชนาการนำมาศึกษาค้นคว้า ทดลอง วิจัย แล้วสกัดเอาสารบางชนิดจากพืช สัตว์ หรือแร่ธาตุ ออกมาใช้เป็นอาหาร เครื่องดื่ม ยาหรือเครื่องสำอางสำหรับป้องกัน รักษาโรค บำรุงสุขภาพ หรือ เสริมสวย ตามหลักและกรรมวิธีทางวิทยาศาสตร์


Advertisement