ชื่ออื่น ๆ : ทองระอา, ชองระอา, ช้องระอา, ลิ้นงูเห่า, เสลดพังพอนตัวผู้ (กรุงเทพฯ), คันชั่ง (ตาก), อังกาบ, อังกาบเมือง (ไทย), ก้านชั่ง (พายัพ)
ชื่อสามัญ : Philippine violet
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Barleria cristata Linn.
วงศ์ : ACANTHACEAE
ลักษณะทั่วไป :
ต้น : เป็นพรรณไม้ขนาดเล็ก ลำต้นนั้นจะโต และมีความสูงประมาณ 1 เมตรเศษ ส่วนผิวที่โคนลำต้นจะเป็นสีหม่น ๆ กิ่งของลำต้นนั้นเป็นประดู่ และตามกิ่งจะเป็นหนามแหลม ๆ สีแดง และอาจเป็นสีขาว ๆ แดง ๆ
ใบ : ใบจะมีความยาวประมาณ 4-11 ซม. และกว้างประมาณ 1-2 ซม. ใบจะเป็นสีเขียว ส่วนหลังใบนั้นจะเป็นสีขาว กระดูกด้านหน้าใบจะเป็นสีแดงเรื่อ ๆ ริมใบจะเรียบ ตรงปลายใบของมันจะแหลม มีลักษณะเป็นรูปยาวคล้ายหอกและคล้ายกับใบเสลดพังพอน
ดอก : จะเป็นดอกเล็ก ๆ จะอยู่ติกันเป็นช่อยาว ๆ ประมาณ 3-4 ซม. เวลาดอกตูมจะเป็นช่อมีเกล็ดซ้อน ๆ กันมีลักษณะคล้ายกับดอกข่า ดอกตูมจะเป็นสีเขียว ๆ เหลือง ๆ เวลาดอกบานจะเป็นสีเหลือง คล้ายดอกอังกาบแทงออกมาตามเกล็ดของช่อดอก
ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น ใบ ใช้เป็นยา
สรรพคุณ :
ทั้งต้น ใช้รักษาอาการไข้และเป็นยาถอนพิษทั้งปวง เช่น รักษาพิษฝี พิษงู พิษตะขาบ และแมงป่อง นอกจากนี้ยังใช้ถอนพิษยาเบื่อเมา
ใบ นำมาโขลกแล้วผสมกับไพลและการะบูนห่อแล้วนึ่งประคบ ใช้รักษาอาการปวดบวม
ถิ่นที่อยู่ : พรรณไม้นี้ส่วนมากจะมีถิ่นกำเนิดขึ้นตามป่าตามไหล่เขาและเนินเขาในป่า ในประเทศไทยก็มีปลูกไว้ตามสวนบางแห่งในกรุงเทพฯ และธนบุรี เพื่อใช้ในการทำยา
อ้างอิง : พจนานุกรม สมุนไพรไทย ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม